Алексей Кудрин Казанда

11 сентябрьдә кичен соң гына Казанга Россия Федерациясе Хөкүмәте Рәисе урынбасары, финанс министры Алексей Кудрин килде. Халыкара "Казан" аэропортында Алексей Кудринны һәм аны озата йөрүчеләрне Татарстан Президенты Минтимер Шәймиев, ТР Премьер-министры Рөстәм Миңнеханов, Казан хакимияте башлыгы Камил Исхаков, ТР Хөкүмәте әгъзалары, министрлык һәм ведомство җитәкчеләре каршы алды.

12 сентябрьдә Россия Федерациясе Хөкүмәте Рәисе урынбасары, РФ финанс министры Алексей Кудрин җитәкчелегендәге Хөкүмәт делегациясе Казан белән танышты.

"Суконная Бистәсе" метро станциясенең җир асты тоннелен Алексей Кудрин үзенең урынбасарлары белән бергә шәхсән карап чыкты."Казметрострой" КУП башлыгы Марат Рәхимов акча җитмәгәнлектән соңгы вакытта эшләрнең тиешенчә үк бармаганлыгын яшереп тормады. Бер сәгатьтән соң ТР Премьер-министры урынбасары - транспорт һәм юл хуҗалыгы министры Владимир Швецов журналистларга шуны өстәп әйтте: башта Казан метросын төзүне республика һәм федераль хакимиятләр тигез өлешләр белән финанслады. Вакыт узу белән, үзәк бары тик 20 процентын гына түләүне үз өстендә калдырды. Шундук проблемалар туды.

Аннары кунаклар Баскет-холлда, Фитнес-клубта, М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет академия театрында, Казансу аша йөзмә күпердә булды. Соңгы объектта Казанда төзелә башлаган асылма күпергә кагылышлы төпле сөйләшү булды. Бу күпер Казансу ярларын тоташтырачак һәм кече транспорт боҗрасының состав өлеше булып әвереләчәк. Безнең белгечләр сүзләренә караганда, шушы уникаль корылманы төзү өчен 4 миллиард сум чамасы акча кирәк. Хәзергә бу объект республика һәм шәһәр бюджетларыннан финанслана. Әмма бу акча җитми - Мәскәүнең булышлыгы кирәк.

Шәһәрне карап йөрүдә ТР Премьер-министры Рөстәм Миңнеханов катнашты.

Шул ук көнне Казанның 1000 еллыгын бәйрәм итү комиссиясе утырышы булды.

“Бүген инде шул аңлашыла: программаның барлык объектларын да 2005 елга төгәлләргә ирешеп булмас, аларның күбесе шуннан соңгы елларда да сафка кертеләчәк”, - диде РФ вице-премьеры - финанс министры Алексей Кудрин Казанга нигез салынуның 1000 еллыгын бәйрәм итүгә әзерлек буенча Дәүләт комиссиясенең дүртенче утырышында. Утырыш 12 сентябрьдә Татарстан башкаласында узды.

Аның эшендә Татарстан Президенты Минтимер Шәймиев катнашты. Алексей Кудрин кебек үк ул да Дәүләт комиссиясе рәисе урынбасары булып тора

Күп эш башкарылды, юбилейга әзерлек шәһәрне үстерүдә куәтле этәргеч булып әверелде - Казан күзгә күренеп үзгәрә, төзелә, төзекләнә, дип күрсәтеп узды Алексей Кудрин. Әмма эшләнгән эш нәтиҗәләренә анализ ясарга кирәк. Аның фикеренчә, юбилейга әзерлек кысаларында башкарыла торган программаларны финанслау мәсьәләләре (әлегә хәл ителмәгән мәсьәләләр күп, шул исәптән һәм федераль, һәм тебәк ресурсларының тулы, даими керүен тәэмин итү кыенлыклары бар), шулай ук Дәүләт комиссиясенең элек кабул ителгән карарларын үтәү мәсьәләләре (аерым карарларның кабул ителүен сузуга китерә торган сәбәпләрне белү, проблемалы мәсьәләләрне бетерү, аларны хәл итү юлларын табу) аеруча әһәмиятле һәм принципиаль мәсьәләләр булып тора.

Алексей Кудрин күрсәтеп узганча, бүген өстенлекләрне, "ничек кенә булмасын, 2005 елгы бәйрәмгә тапшырылырга тиешле" объектларны билгеләү зарур. Ул Дәүләт комиссиясенә җитәкчелек итүче Россия Президенты Владимир Путинның сүзләрен искә төшерде - Президент бәйрәмнең максаты юбилейны матур итеп билгеләп узудан гына түгел, барыннан да элек, аның шәһәр халкына социаль проблемаларны хәл итү мөмкинлеге бирүдән, аларның яшәү шартларын уңайлырак итүдән гыйбарәт булуын әйткән иде. Тантана исә үзе татарстанлылар өчен дә, россиялеләр өчен дә, дөнья җәмәгатьчелеге өчен дә лаеклы булырга тиеш.

Утырышта РФ икътисадый үсеш һәм сәүдә министры урынбасары Мөхәммәт Циканов әйтүенчә, программаны финанслау күләме аны тормышка ашыруның бөтен чорына чама белән 53 миллиард сум тәшкил итә федераль бюджет исәбенә - 7,7 миллиард сум, Татарстан акчасы исәбенә - 20 миллиард сум чамасы, Казан бюджетыннан - 6 миллиард сум һәм бюджеттан тыш акча 20 миллиард сум чамасы. 131 программага нәкъ менә шул хәтле акча тоту планлаштырыла. Шуның 116 сы - социаль инфраструктура проектлары.

1 августка барлык чыганаклардан программаны финанслау 14 миллиард сум чамасы тәшкил итте: 3 миллиардка якын сумны федераль бюджет бүлеп бирде, 6,5 миллиард сумы - Татарстан бюджетыннан, 5 миллиард чамасы сум бюджеттан тыш чыганаклардан алынды.

Утырышта Татарстан ягыннан Дәүләт комиссиясе әгъзалары - ТР Премьер-министры Рөстәм Миңнеханов, Казан хакимияте башлыгы Камил Исхаков, Татарстан Фәннәр академиясе президенты Мансур Хәсәнов, шулай ук хөкүмәт һәм республика Дәүләт Советы Президиумы әгъзалары, ТР Президенты Аппаратының, Казан хакимиятенең җаваплы хезмәткәрләре һәм башкалар катнашты. Россия ягыннан утырышта Дәүләт комиссиясе әгъзалары - РФ Хөкүмәте аппаратының Төбәкләрне үстерү департаменты башлыгы Николай Коренев, РФ министры Владимир Зорин, РФ Президенты киңәшчесе Сергей Самойлов һәм башкалар, шулай ук Россия министрлыклары һәм ведомстволары җитәкчеләреннән шактый зур төркем катнашты.

Утырыштан соң уздырылган матбугат конференциясендә РФ вице-премьеры - финанс министры Алексей Кудрин журналистларның сорауларына җавап бирде. Ул Казанның 1000 еллыгына әзерлек барышыннан канәгать булуын белдерде. Аның фикеренчә, бу утырыш - күренекле утырыш. Анда соңгы чорда ниләр эшләнергә тиешлеге билгеләнде, бу карарлардан тайпылырга ярамый инде: финанслауны, күләмнәрне, вакытны өзү теге яки бу объектның сафка кертелүен шик астына куя. Әлбәттә, программаларга төгәллекләр кертеләчәк. Ләкин, РФ финанс министры ышандыруынча, кыскарту булмаячак, иң әһәмиятлесе - әзерләнгән бурычларны кыскарту булмаячак. Финанслау өлешендә исә куелгани бурычларны хәл итү өчен чыганаклар исемлеге киңәйтеләчәк.

Бәйрәмгә һичшиксез тапшырылырга тиешле өстенлекле объектлар арасында Алексей Кудрин, аерым алганда, Казан метрополитенын атады Казан дәүләт университетына - халыкара фәнни үзәккә реконструкция ясау программасы да өстенлекле программалар исәбендә. Алексей Кудрин әйтүенчә, утырыш барышында Казан, бөтен шушы төбәк тарихы буенча халыкара конференция уздыру турында килешенде. Ул халыкара күләмдә яңгыраячак һәм университетның юбилеена туры китереләчәк. Шушы максатларга бөтен акчаны федераль бюджет бүлеп бирергә тиеш.

Татарстан Президенты шушы көннән башлап юбилейга әзерлекнең финиш юлына чыкканлыгын раслады - кешеләрнең Татарстан башкаласының 1000 еллыгына бәйле өметләрен аклау өчен эшнең реаль күләмен үтәү зарур. Бу эшкә исә бөтенлекле төс бирү өчен утырышта катнашучылар, Минтимер Шәймиев әйтүенчә, финанслауның барлык чыганакларын бергә тупларга килештеләр. Казанның 1000 еллыгына әзерлектә өстенлекле программалар исемлеген Татарстан башлыгы мәгълүмати тәэмин ителеш программасы белән тулыландырды. Ул якын арада кабул ителергә тиеш, чөнки бу юбилей - Татарстан күләмендәге генә түгел, Россия һәм хәтта халыкара күләмдәге әһәмиятле вакыйга.

Читтән бурычка алу мәсьәләсенә кагылып, Минтимер Шәймиев шуны күрсәтеп узды, торак-коммуналь хуҗалыкта реформа ясауны тәэмин итү өчен Россия Хөкүмәте гарантиясендә бурыч алу чынбарлыкка әверелә бара. Әмма, аның әйтүенчә, барыннан да элек, үзебезнең кредит ресурсларын алырга кирәк. Алар республикада бар инде. Ул чагында кире кайтарылган кредит һәм аңа хезмәт күрсәтү акчалары республиканың үзендә кала. Бу мәсьәләдә безнең арада тулы аңлашу бар, диде Алексей Кудрин, һәм без бүген шушы мәсьәләләрне тышкы бурычла алып түгел, эчке бурычлар алып хәл итү юлларын эзлибез. Акчаны максатчыл файдалану мәсьәләсендә Татарстан ягы да Россия ягы да шик белдермәде.

Бер үк вакытта Алексей Кудрин шуны күрсәтеп узды: аның карамагында контроль ясаучыларның зур отряды бар һәм бу эш финанслау күләме арта барган саен киңәя барачак. Минтимер Шәймиев исә эшкә болай якын килү белән тулысынча килешә - мин катгый контроль ягында, диде ул. Әмма шуны да күрсәтеп узды: безнең республика үзебезгә килә торган акчага кул сузучы, мәсәлән, шул акча исәбенә эш хакы түләүче республика түгел. Дәүләт комиссиясе рәисе урынбасарларының икесенең дә фикеренчә, барлык керемнәр һәм чыгымнар баланслы һәм үтәкүренмәле булырга тиеш.

Соңыннан Минтимер Шәймиев шуны әйтеп узды: Алексей Кудрин белән эшләү шактый катлаулы, әмма нәтиҗәлерәк. Алексей Кудрин журналистларга Казанның булачак юбилеен яктыртуга игътибар белән һәм объектив карауларын үтенеп мөрәҗәгать итте. Бөтен бәйрәм уңышының шактый зур өлеше сезгә бәйле, диде ул. Матбугат конференциясеннән соң ул Казанны яратып өлгерүен дә әйтеп узды.

Шул ук көнне РФ вице-премьеры - финанс министры Алексей Кудрин һәм аны озатып йөрүчеләр Мәскәүгә кайтып китте.

Утырыштан соң ТР Президенты Минтимер Шәймиев һәм РФ Хөкүмәте Рәисе урынбасары - финанс министры Алексей Кудрин журналистлар белән очрашты.

- Башкаланың туган көнен үткәрергә күп вакыт калмады. Эшләр 1,5-2 ел эчендә төгәлләнергә тиеш, - диде А. Кудрин. Аның әйтүенчә, төрле сәбәпләр аркасында программа тулысынча үтәлә алмый. Шуңа күрә программада кайбер үзгәрешләр булачак. Беренче чиратта 2005 елның 30 августына төгәлләнердәй эшләргә игътибар биреләчәк, - диде үз чыгышында ТР Президенты М.Шәймиев.

Аларның иң зурларын Алексей Кудрин атап чыкты. Метро төзергә, шәһәр үзәген төзекләндерүне тәмамларга, "Тузган торакны бетерү" программасын йомгакларга, Казан дәүләт университетын төзекләндерергә һәм Казанның 1000 еллыгына багышланган халыкара фәнни конференция үткәрергә федераль үзәк акча бирәчәк. Шунысын да өстәргә кирәк, бу эшләргә банклардан яисә физик затлардан заем, кредит алынса да, чит илләрдәгедән бурычка акча алырга тырышмаячакбыз, дип белдерде М.Шәймиев. Ил эчендәге финанс элемтәләргә өстенлек биреләчәк, димәк. Ул шулай ук юбилейга әзерләнү эшләрен киң яктырту максатында Казанда махсус матбугат үзәген булдыруның күздә тотылуын да әйтте.

Билгеле, Казанның 1000 еллыгын каршыларга республика һәм шәһәрнең үзенең бюджетларыннан да акча тотылачак. "Без теләсә нинди абруйлы кунакларны да йөзгә кызыллык китермәслек итеп, тиешле дәрәҗәдә каршы алырдай әзерләнәчәкбез", - дип белдерде Президент.