Татарстан Республикасы Президенты Минтимер Шәймиевнең Казан шәһәренең 1000 еллыгы һәм Республика көне белән котлавы

Кадерле ватандашлар!

Бүген - гасырлар тарихында калачак истәлекле көн. 15 ел элек, 1990 елның 30 августында Татарстан Республикасының дәүләт суверенитеты турында Декларация кабул ителде. Шул вакыттан башлап, ел саен Республика көнен билгеләп үтү матур гадәткә әйләнде. Ә быел без башкалабызның 1000 еллык юбилеен да берьюлы, зурлап бәйрәм итәбез.

Ел буена без дөньяның төрле җирләреннән кадерле кунаклар кабул иттек. Шушы көннәрдә Казанга Владимир Владимирович Путин, Бәйсез Дәүләтләр Бердәмлеге илләренең президентлары һәм Россиянең бөтен губернаторлары килеп китте. Безгә карата ихтирамнары өчен без аларның һәммәсенә, аеруча Россия Федерациясе Президентына рәхмәтлебез. Барыгыз да беләсез: ул Казан шәһәренең 1000 еллыгын үткәрү буенча комиссияне үзе җитәкләде.

Дөньяның төрле почмакларында террорчылык баш калкыткан бу заманда, бездә милләтләргә, диннәргә, гомумән, кешеләргә тигез караш, сабыр мөнәсәбәт яши. Татарстан үзара килешү, дуслык-татулык символы булып тора. Бу - бәяләп бетергесез тәҗрибә һәм зур хәзинә. Без моңа хезмәттә - тырышлык, тормышта - зирәклек, сәясәттә -саклык, шәхси мөнәсәбәтләрдә эчкерсезлек аркасында ирештек. Без моны булдыра алабыз дидек һәм, чынлап та, ниятләгән эшләребезне эзлекле рәвештә тормышка ашырабыз.

Безнең башкалабыз Казанның тарихы искиткеч бай һәм гыйбрәтле. Кайчандыр Казан Болгар дәүләтенең һәм Алтын Урданың сәүдә ноктасы булган, аннан соң Казан ханлыгының мәркәзенә әйләнгән. Россия империясендә ул - зур губерна үзәге. Казанны үзе килеп күргәч, Екатерина II болай дигән: "Бу - Россиядә, Мәскәүдән кала, һичшиксез, беренче шәһәр..., Казанның зур патшалык башкаласы икәнлеге һәр яктан күренеп тора". Әлеге сүзләр Казанга карата ихтирамны белдерә, аның ил тарихындагы ролен югары бәяли. Соңгы елларда Татарстанның абруе чагыштыргысыз дәрәҗәдә күтәрелде. Без бүген ныклы ышаныч белән Казан - Евразия мәркәзләренең берсе дип әйтә алабыз.

Без шәһәребез тарихы белән горурланабыз, биредә бөтен дөньяга танылган бөек шәхесләр яшәгән һәм эшләгән: Мөхәммәдьяр һәм Державин, Лобачевский һәм Бутлеров, Тукай һәм Такташ, Камай, Арбузовлар, Шаляпин, Софья Гобәй-дуллина, Салих Сәйдәш.

Сергей Аксаков, Лев Толстой, Ульянов-Ленин, аталы-уллы Туполевлар, Сергей Королев, Рудольф Нуриев кебек атаклы исемнәр безнең өчен бик кадерле. Алар аша Казан шәһәренең даны бөтен дөньяга таралды, бу - үзе бер дәрәҗә.

Бүгенге көндә без барыбыз да - илдәге тирән үзгәрешләрнең шаһитлары. Тормыш үзебезнең күз алдында үзгәреп бара. Иң мөһиме: республика башкаласында да, барча Татарстанда да иҗади хезмәт рухы колач җәйгән. Без инде Россия Федерациясе күләмендә күп юнәлешләрдә уңай үрнәк булып өлгердек. Шул ук вакытта эшлисе эшләребез, хәл итәсе мәсьәләләребез дә аз түгел. Милләтара татулык, аңлашу, дуслык булганда, алга куйган максатларыбызга ирешүдә минем шигем юк. Безнең уртак бурычыбыз - җәмгыятьне үзгәртеп кору чорында Россиядә демократик федератив дәүләт төзү. Бөек шагыйребез Габдулла Тукай язганча:

" Һич бетәрме тарихи бу бергәлек?

Без туган бер җепкә бергә теркәлеп".

"Монда тудык, монда үстек, мондадыр безнең әҗәл;

Бәйләмеш бу җиргә безне тәңребез (гыйззе вә җәл.)"

Татарстан язмышында төрле вакыйгалар булды, катлаулы мәсьәләләрне хәл иткәндә сабырлык, ярдәм һәм теләктәшлек күрсәткәнегез өчен барыгызга да олы рәхмәтемне белдерәм. Меңьеллык юбилей, без теләгәнчә, Казанда яшәүчеләрнең һәммәсенә бәйрәм булып барып иреште. Чөнки халыкка кирәкле күп социаль-спорт корылмалары, торак йортлар, юллар, күперләр төзелде, шәһәребез күзгә күренеп матурлана һәм яңара. Бу бәйрәмгә татарстанлылар һәрберсе үз өлешен кертте дип саныйм. Зур рәхмәт барыгызга да, хөрмәтле ватандашлар!

Сезгә тынычлык һәм иминлек телим.

Бәйрәмнәребез котлы булсын!